toponimy - obrazekZachowany w znacznej części zbiór głównie maszynopisów, rzadziej rękopisów z ponumerowanym wykazem ludowych nazw terenowych naturalnych i antropogenicznych obiektów fizjograficznych oraz miejsc zamieszkanych i niezamieszkanych z obszaru przedwojennej Prowincji Pomorze został opracowany głównie w latach 30 XX w.. W teczkach znajdują się również dodatkowe listy, odpisy oraz pojedyncze materiały kartograficzne (mapy, plany). Wyrywkowo zamieszczano tutaj także artykuły na temat nazw terenowych, publikowane w prasie, i inne dokumenty związane z prowadzonymi badaniami i analizami mikrotoponimów. Dokumentacja została przygotowana przez ówczesnych regionalistów w ramach programu gromadzenia pomorskich nazw onomastycznych, którego inicjatorem był językoznawca, dr Robert Holsten. Generalnie listy ułożone są alfabetycznie, według dawnych nazw miejscowości, w granicach przedwojennych podziałów administracyjnych rzędu współczesnego powiatu w Polsce, a w Niemczech (w przypadku zasobów z Pomorza Przedniego) aktualnym jednostkom Landkreis. Dokumentacja (maszyno- lub i rękopiśmienna) jest sporządzona głównie na kartkach A4, lecz zawiera także inne formaty papieru, pojedyncze mapy/plany większego formatu oraz wycinki z prasy. W skład zachowanych wykazów wchodzi 4628 stron, które obejmują pełne lub częściowe spisy z 21 przedwojennych powiatów.

Część opracowań ma zachowane oryginalne, twarde lub miękkie oprawy. Dokumentacja ta jest zszyta lub złożona bez szycia. Jej stan można ocenić jako dobry, pomimo pożółknięcia i występujących uszkodzeń mechanicznych papieru. Trudniej czytelne są dopiski wykonane ołówkiem będące w stanie zaniku. Natomiast zetlałe i kruche są mapy kreślone na kalce. Zespół jest zdekompletowany, co widać choćby po braku pojedynczych tomów poszczególnych opracowań, których zachowany skład przedstawia się następująco:

  1. Kreis Anklam (A–Z) – Niemcy
  2. Kreis Belgard (A–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. białogardzki)
  3. Kreis Bublitz (A–Z) – Polska (w przybliżeniu część pow. koszalińskiego)
  4. Kreis Bütow (A–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. bytowski)
  5. Kreis Demmin (A–Z) – Niemcy
  6. Kreis Dramburg (B–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. drawski)
  7. Kreis Franzburg 2 (P–Z) – Niemcy
  8. Kreis Greifenberg: 1 (A–L), 2 (M–Z), 3 (zestawienie nazw), 4 (rękopis) – Polska (w przybliżeniu pow. gryficki)
  9. Kreis Kammin: 1 (A–L), 2 (M–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. kamieński)
  10. Kreis Kolberg-Körlin 1 (A–K), 2 (K–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. kołobrzeski)
  11. Kreis Köslin (A–M) – Polska (w przybliżeniu pow. koszaliński)
  12. Kreis Naugard 1 (A–J), 2 (K–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. goleniowski)
  13. Kreis Neustettin 1 (A–L), 2 (L–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. szczecinecki)
  14. Kreis Randow 1 (A–K), 2 (L–W) – Niemcy / Polska (w przybliżeniu pow. policki i miasto Szczecin)
  15. Kreis Regenwalde (A–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. łobeski)
  16. Kreis Rügen 1 (A–L), 2 (M–N), 3 (P–S), 4 (T–Z) – Niemcy
  17. Kreis Rummelsburg (A–Z) – Polska (w przybliżeniu część pow. bytowskiego)
  18. Kreis Saatzig (A–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. stargardzki)
  19. Kreis Schlawe 1 (A–N), 2 (P–Z) – Polska (w przybliżeniu pow. sławieński)
  20. Kreis Ueckermünde 1 (A–Z), 2 (T–Z), 3 (A–Z) – Niemcy
  21. Kreis Usedom-Wollin (A–Z) – Niemcy / Polska (w przybliżeniu część pow. kamieńskiego)

Materiał źródłowy w tej formie został zebrany prawdopodobnie ze wszystkich jednostek terytorialnych ówczesnej prowincji Pomorze. W całości lub częściowo zachowała się dokumentacja z 21 regionów. W niektórych przypadkach, jak choćby przedwojenny Kreis Stolp, w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie zachowały się tylko mapy z lokalizacją udokumentowanych nazw terenowych. Dane opisowe można jednak uzupełnić o informacje z kartoteki R. Holstena, które są  przechowywane na Uniwersytecie Szczecińskim. Cały zasób (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie i Uniwersytetu Szczecińskiego liczy ok. 170 000 obiektów (toponimów) i tworzy unikatowy, choć niekompletny, zbiór dokumentacji źródłowej wchodzący w zakres niematerialnego dziedzictwa kulturowego regionu.

FE POPCnowe MKiDN poziom pl 2021 zestaw

Projekt „www_muzeach” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Projekt „www.muzeach” dofinansowany z Funduszy Europejskich oraz ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Beneficjent: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Partnerzy: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Muzeum Lubelskie w Lublinie, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum - Zamek w Łańcucie